Tại sao cần lấy mẫu bê tông tươi

Bê tông tươi là vật liệu quan trọng tạo nên kết cấu và khả năng chịu lực của công trình. Do vậy, đảm bảo chất lượng bê tông tươi chính là yếu tố đảm bảo chất lượng công trình. Tùy từng yêu cầu công trình khác nhau, người ta sẽ sử dụng bê tông tươi ở mác khác nhau. Mác bê tông càng cao tương đương cường độ chịu lực càng cao.

Tại sao cần lấy mẫu bê tông tươi

Sản xuất và cấp phối bê tông tươi cần hệ thống máy móc, vận tải chuyên nghiệp. Khi muốn sử dụng vật liệu này, nhà đầu tư phải tìm kiếm đơn vị cung cấp. Việc lấy mẫu bê tông tươi giúp xác định chất lượng của bê tông đã đúng theo yêu cầu của công trình, thỏa thuận của hợp đồng hay chưa. 

Đối với những công trình lớn, chi phí đầu tư cao, đây là bước làm bắt buộc. Đặc biệt là các công trình công cộng đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông tươi để đảm bảo độ an toàn trong quá trình sử dụng.

Theo quy định lấy mẫu bê tông, việc này phải được thực hiện trực tiếp tại hiện trường, ngay khi bê tông tươi còn ướt. Mẫu thử sẽ được đem về phòng thí nghiệm, bảo dưỡng trong điều kiện tiêu chuẩn 28 ngày.

Tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông tươi hiện nay

Tiêu chuẩn áp dụng

Việc lấy mẫu bê tông tươi phải được tiến hành bởi chuyên gia theo quy định của Nhà nước. Có khá nhiều tiêu chuẩn có thể áp dụng, tuy nhiên, 2 tiêu chuẩn phổ biến nhất là Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 3105:2022: Hỗn hợp bê tông và bê tông-Lấy mẫu, chế tạo và bảo dưỡng mẫu thử và TCVN 4453 : 1995 – Tiêu chuẩn bắt buộc áp dụng từng phần – kết cấu bê tông và bê tông cốt thép toàn khối – quy phạm thi công và nghiệm thu.

Quy cách lấy

Ở mỗi cấu kiện bê tông khác nhau, cần phải lấy 1 tổ hợp mẫu thử bao gồm 3 viên theo cùng 1 cách thức, vị trí và điều kiện bảo dưỡng. Tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông theo kích thước viên thử tiêu chuẩn là 10x10x10cm, 15x15x15cm hoặc hình trụ 15x30cm. Nếu lấy mẫu theo hình dạng khác, phải gia công thêm hoặc bớt sau cho giống hình dạng tiêu chuẩn nhất. Chỉ khi sử dụng đúng hình dạng quy định, kết quả thí nghiệm mới được công nhận.

Số lượng mẫu

Tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông quy định số lượng mẫu cụ thể như sau:

• Bê tông khối lớn: Nếu khoang đổ nhỏ hơn 1000m3 thì 250m3 bê tông tươi lấy 1 tổ mẫu, nếu khoang đổ lớn hơn 1000m3 thì 500m3 bê tông tươi lấy 1 tổ mẫu.
• Bê tông móng: Cứ 50m3 lấy 1 tổ mẫu, tổng khối lượng dưới 50m3 cũng cần lấy 1 tổ mẫu.
• Bê tông có kết cấu khung, kết cấu mỏng như dầm, vòm, cột: Cứ 20m3 lấy 1 tổ mẫu.
• Bê tông nền, mặt đường: Cứ 200m3 lấy 1 tổ mẫu, tổng khối lượng dưới 200m3 cũng cần lấy 1 tổ mẫu.
• Bê tông thương phẩm: Một thùng vận chuyển (tùy vào dung tích 4 – 15m3) lấy 1 tổ mẫu.

Quy định lấy mẫu bê tông đạt chuẩn

Khi lấy mẫu bê tông, phải sử dụng các khuôn lấy mẫu theo kích thước tiêu chuẩn. Những khuôn này được sản xuất sẵn, độ chính xác cao, chất lượng tốt và có thể tái sử dụng nhiều lần. Do vậy, lấy mẫu bằng khuôn tiết kiệm thời gian, chi phí khá nhiều.

Quy trình tiến hành lấy mẫu bê tông được diễn ra như sau:

• Bước 1: Vệ sinh sạch sẽ khuôn mẫu, đảm bảo không dính cặn, bụi hoặc vật thể lạ ảnh hưởng đến hình dáng mẫu.
• Bước 2: Quét một lớp dầu mỏng phía bên trong khuôn để tăng khả năng chống bám dính
• Bước 3: Sử dụng dụng cụ múc hỗn hợp bê tông tươi vào khuôn
• Bước 4: Sử dụng các thanh đầm hoặc que để làm đều và nén chặt bê tông xuống khuôn.
• Bước 5: Gõ đều các mặt xung quanh của khuôn, đảm bảo loại bỏ hết bọt khí
• Bước 6: Gạt phẳng miệng khuôn để tạo hình dáng mẫu như mong muốn
• Bước 7: Đưa về phòng thí nghiệm và chờ đợi đến ngày thứ 7 và 28, tiến hành thí nghiệm phá vỡ mẫu theo tiêu chuẩn.
• Bước 8: Đánh giá và gửi kết quả.

Song song với quá trình thủy phân, cường độ chịu lực của bê tông phát triển theo thời gian. Thí nghiệm ở ngày thứ 7 cho kết quả nhanh, thí nghiệm ở ngày 28 cho kết quả chính xác.

Dưới đây, mời bạn tham khảo cường độ chịu nén của một số mác bê tông thông dụng thoe quy định tại TCVN 9340:2012: